چند وقت هست که در فضای مجازی یک جنبشی راه افتاده که می گویند به جای
زیارت رفتن یا برای امامزاده ها نذر کردن به یتیمان وطنمان برسیم. من کاری
به جنبه دینی قضیه ندارم. اما با اون دیدی که مردم به ضریح امامزاده ها
و.... می نگرند اگر به یتیمان بنگرند فاجعه به بار می آید. مگر این که
نهادمند به مسئله بپردازند.
خیلی ها که به طور سنتی به امامزاده می رفتند برای حاجت گرفتن بود. وقتی حاجت می گرفتند نذر را ادا می کردند و تمام.
خیلی
ها چون به دلایلی عذاب وجدان می گرفتند این کار را می کردند و معتقد هم بودند اگر
حسابرسی بخواهند یا منتی بگذارند دیگه آمرزیده نخواهند شد.
خیلی ها هم بعد از تراژدی هایی مثل مرگ عزیزانشان به امامزاده ها پناه می بردند که آرامش پیدا کنند.
جایگزینی این کارکردهای امامزاده ها با کارهای خیریه می تواند فاجعه آمیز باشد مگر این که در دیدگاه تجدید نظر اساسی شود. در پایین توضیح می دهم که چرا و چگونه.
اگر با همان دید عمل کنند امروز
که حاجت شان برآورده شده از سر شوق یتیم نیازمندی را غرق نعمت می کنند فردا که
او به ناز و نعمت عادت کرد اینها می روند دنبال کارشان. سختی پیش روی یتیم معصوم دو
برابر می شود.
اگر برای آمرزیده شدن گناهانشان به یتیم نوازی
بپردازند از آن کودکان هیچ انتظار مسئولیت پذیری نخواهند داشت. مثلا کلاس موسیقی
ثبت نامش می کنند اما کودک وسط کار که ول کرد هیچ چیز به او نمی گویند مبادا که منت گذاشتن تلقی شود و ثواب را از بین ببرد. در
صورتی که در همین خانواده های کودک سالار امروزی هم وقتی فرزند یک خانواده
متوسط در میانه تمرین ها موسیقی را ول می کند والدین به او اعتراض می کنند که ما این همه
پول دادیم ساز خریدیم ! اگر به خاطر آمرزیده شدن گناهان به یتیم نوازی
پرداخته باشند همین را هم نمی گویند مبادا که منت حساب شود و گناهان
آمرزیده نگردد. می دانید نتیجه چه خواهد بود؟ بی مسئولیت و متوقع بار آمدن
این کودکان. فردا نمی توانند در جامعه موفق باشند. در همون خانواده های
طبقه کودک سالار هم نوجوان در خانه به مناسبت هایی نظیر تولد و عید و شب
یلدا و ... کمک می کند تا سور وسات جشن فراهم شود. نمی گم حیاط را جارو می کند یا برف پارو می کند.
نه! ولی در کارهایی نظیر تزئین سفره و درست کردن ژله و پودینگ و... به مادر
کمک می کند.اما دربرخی از این مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست و بد
سرپرست که با کمک های مردمی -مبتنی بر عاطفه و احساسات ونه بر اساس اصول
مددکاری اجتماعی- اداره می شودن همین کارهای کوچک را از کودکان و نوجوانان
نمی خواهند! فکر می کنند با انجام همین کارها برای این کودکان در حق شان
نیکی کرده اند. نوجوان لذت سازندگی و مشارکت در فراهم کردن سور وسات جشن را تجریه نمی کند.
فردا که این نوجوانان به سن 25 سالگی رسیدند و دیگر
کودک حساب نشدند چه کسی قرار است کارهایشان را انجام دهد؟ او که همه چیز
را آماده و حاضری یافته چه طور قرار است به جنگ مشکلات زندگی رود.
همسالانش که در خانواده های متوسط بزرگ شده اند در خانه صد جور مهارت کسب کرده اند و آموخته
باید در ساختن زندگی سهمی داشته باشد. از طرف دیگر، حمایت مادی و معنوی والدین را هم
دارد. اما او که اون جوری به طور مصنوعی در حباب بزرگ شده و پشتیبانی هم ندارد، چی؟!
به علت تراژدی در زندگی شخصی به سراغ یتیمان رفتن هم مشکل زاست. خود اون طفلکی ها به اندازه کافی در زندگی تراژدی داشته اند.
منظور و مقصود من از این حرف ها: بهتر هست حمایت هایمان را از طریق بنیاد ها خیریه معتبر نظیر بنیادکودک و یا موسسه قلب های سبز یا محک کنیم.
اونها
بلد هستند که کاری کنند اثرات سو نظیر آن چه که در بالا گفتم نداشته باشد. به روانشناسی کودک و
اصول مددکاری اجتماعی واردتر هستند تا یه خانم خانه دار که تنها از روی
عاطفه و احساسات می خواهد به کودکی محبت کند.
می بینی فلان دختر دانشجو
رفته برای کمک به ایتام. یک بچه ای را با مزه و خوشگل دیده او را غرق محبت
کرده تا هی با هم عکس سلفی بگیرند. او را به لحاظ عاطفی وابسته خودش کرده بعد
امتحانات پایان ترمش شروع می شود و بچه یادش می رود!
به این ترتیب، خیلی احتمال دارد که به اون بچه
ضربه روحی وارد شود. به اندازه کافی اون طفل معصوم بحران عاطفی و روحی
دیده. این یکی دیگه خیلی ناجوانمردانه هست.
اینها
اشکالات نیکوکاری صرفا مبتنی بر احساسات هستند. برای همین هم هست که من
معتقدم به جای ارتباط مستقیم، از طریق بنیاد کودک کمک هایمان را بکنیم.
من و جمعی از دوستان قدیمی به طور گروهی هم یک سری کارهای خیریه برای
آشنایان نیازمند می کنیم. حالا سهم من خیلی ناچیز هست و بیشتر زحمت را دوستان می
کشند. با این قبیل نیکوکاری هم تا آشنا نیستم. (البته سهم قابل صرفنظر
است)
این چیزهایی را هم که در بالا گفتم سعی می کنیم رعایت کنیم. برای دل
خودمون کارهایی می کنیم و برکت اش را هم برای دوستی هامون دیده ایم و می
بینیم. نمی خواهم تصادف نکردن خودمان را به این
کار خیریه که می کنیم نسبت بدهم! ابدا همچین چیزی نیست که چون یکی جایی
صدقه داده اگر نکات ایمنی را هم رعایت نکند خطری او را تهدید نخواهد کرد.
منظورم
از برکت برای دوستی هایمان چیزهایی از این دست هست: وقتی در گیر این کارها
هستیم دیگه چشم همچشمی و تفاخر برای موقعیت و مدرک تحصیلی و هیکل و....
می رود پی کارش! وقتی دردهای واقعی جامعه را می بینیم دیگه از مسایل پیش پا
افتاده برای خودمان درد درست نمی کنیم. گذشت و صبرمان بالا تر می رود.
این
نوع کار خیریه برکات خود را دارد اما به لحاظ تاثیرگذاری بلند مدت اجتماعی
ابدا قابل قیاس با کمک به بنیاد کودک نیست. خیریه ای نهادمند چون بنیاد
کودک جایگاه خیلی خاصی دارد که هزار تا گروه از نوعی که گفتم نمی تواند
داشته باشد.
به علاوه، این بنیاد می تونه با انجمن های مختلف همکاری کنه. مثلا انجمن نجوم آیاز تبریز گاهی برای مددجویان بنیاد کودک اردو می ذاره. یا مثلا فلان شرکت لوازم صوتی تصویری برای تبلیغات برای مددجویان جشنواره تدارک می ده. یا برخی از گروه های موسیقی برایشان کنسرت ترتیب می دهند.
می دانید یک گروه ده بیست نفره خیریه باید چه قدر تلاش بکنه تا بتونه همچین برنامه ای ترتیب بده که روحیه بچه را بهتر کنه. چه قدر سخته؟! چه قدر مسئولیت و دردسر داره چند صد بچه را به اردو بردن؟! اما یک موسسه خیریه شناخته شده مثل بنیاد کودک از این قبیل برنامه ها به طور مرتب می ذاره.
یادمه یک زمانی که برای بنیاد کودک تبلیغ می کردم وسط کار یک عده خانم سانتی مانتال (از تیپ هایی که دایم شر ور احساسی می گویند -شبیه دختر شاه در سریال قهوه تلخ مهران مدیری) آمدند و شعار دادند که چرا ما بین سفید و سیاه فرق می ذاریم ما باید همه بچه ها را حمایت کنیم. با این حرف بنیاد کودک را زیر سئوال بردند. حالا ما در ایران بچه سیاهپوست از کجا پیدا کنیم؟ علی الاصول حرف درستی است اما در شبکه های اجتماعی از این حرف های احساسی زدن درد هیچ بچه ای را-اعم بر سفید و سیاه - تسکین نمی ده! اون افراد سانتی مانتال هم اگر راست می گویند یک بچه از خانوادده های آسیب دیده را یک روز به پارک ببرند که کمی روحیه اش شادتر بشه. خییلیی سخته. اما خیلی لازم هست که بچه ها این اردوهای تفریحی-علمی- هنری -فرهنگی تجربه کنند تا رشد فکری خوبی داشته باشند.
برای بنیاد کودک تبلیغ کنید. گروه های خیریه کوچک و ثبت نشده ابدا نمی توانند کارکرد بنیاد کودک را داشته باشند.
به علاوه به بنیاد می شه از خارج از ایران هم کمک کرد. هر گونه که توانستیم برای بنیاد کودک تبلیغ کنیم. اگر تونستیم خودمان کفیل ویا همیار بنیاد کودک باشیم.
اشتراک و ارسال مطلب به:
فیس بوک تویتر گوگل