مینجیق

+0 به یه ن

دو نکته مطرح شد که مایلم در باره آن بحث شود:
1) یکی آن که برخی خانم ها از یک طرف دم از مساوات می زنند و از طرف دیگر امتیازاتی را که تنها در چارچوب فرهنگ سنتی معنی دارد از همسر خود طلب می کنند.

2) رابطه فمینیزم و مذهب.

مورد اول: قطعا خانم هایی هستند که
با فرصت طلبی و سود جویی می خواهند حتی الامکان از نجابت همسر خود سوء استفاده کنند. گاهی این سود جویی با سردادن شعار مساوات صورت می گیرد و گاهی با اجرا گذاشتن مهریه های کلان و گاهی با کولی بازی و تهمت ناروا زدن به همسر و...
هستند زنانی که خودزنی می کنند و بر گردن همسر می اندازند. هستند و بوده اند زنانی که با مظلوم نمایی های اغراق آمیز فرزندان خود -به خصوص فرزندان ذکور خود را - به جان پدرشان افکنده اند.

منگر وجود چنین زنانی نیستم. اما خوشبختانه چنین زنانی-چه در ایران و چه در دنیا - در اقلیت مطلق هستند.
این ها مصداق همان مکر زنانه هستند که در سنت و ادبیات ما , به خصوص در سنت دینی ما, به وفور به آنان پرداخته شده است. در واقع خیلی خیلی بیشتر از نیاز واقعی جامعه به این مقوله پرداخته شده. باید گفت به شدت درباره این پدیده در ادبیات کلاسیک مرد سالار ایران و جهان اغراق شده است.

به هر حال این مسئله قدیمی است و فمینیزم -که به زعم من یک نگرش مدرن پسا صنعتی است- مسئول به وجود آوردن آن نیست!

مکر زنانه را با فمینیزم عوضی گرفتن یک از آن سوء تفاهم های رایج است. یک فمینیست احتیاجی به توسل به "مکر زنانه" نمی بیند.

افسوس و صد افسوس که در یکی از پرفروش ترین فیلم های عامه پسند در چند سال اخیر یعنی فیلم "آتش بس" خانم میلانی هم این طرز فکر ترویج شد.

آن خانم مهندسی که برای آن که از همسر خود کم نیاورد همه جور خود را به آب و آتش می زد(تا جایی که حتی این واقعیت را که مردان قدرت بدنی بالاتری دارند را نیز می خواست انکار کند!), گوشه چشم خود را با لوازم آرایش کبود کرد و به گردن همسرش انداخت. در سینما ملت خندیدند و من از این که فیلمسازی چون خانم تهمینه میلانی چنین زنی را به عنوان سمبل زن امروزی معرفی می کند چندشم شد.

البته مسخره کردن آن "انسان" که مایل به تغییر جنسیت بود هم از دیگر نقاط چندش آور فیلم بود که متاسفانه به مذاق عوام بسیار خوش آمد!

برسیم به رابطه فمینیزم و مذهب.
خوب! از قرار معلوم برخی از سردمداران فمینیزم مانند دوبوار غیر مذهبی بودند. اما ما چه کار به غقاید دینی آنها داریم؟!
به نظر من فمینیزم نیاز دنیای مدرن است که ابزار تولید آن و راه های پیشرفت در آن متکی بر زور بازو نیست و از طرف دیگر تعداد فرزندان در خانواده -به خاطر پیشرفت های بهداشتی و تحولات مختلف در سبک زندگانی مردم - کمتر است و بچه داری و خانه داری به اندازه قبل وقت زنان را نمی گیرد.
زنان امروز قابلیت هایی متفاوت از زنان دیروز می توانند از خود بروز دهند. دقت کنید ارزش گذاری نمی کنم. فقط می گویم متفاوت.
درنتیجه نیازهایی پیدا کرده اند که جامعه مردسالار دیروز جوابگو نیست. در نتیجه آن چه را که جامعه مرد سالار دیروز به آنها می دهد ناعادلانه می یابند.

تغییراتی باید در نگرش سنتی ایجاد شود. اگر این تغییرات رودروری مذهب قرار گیرد قطعا به شکست می انجامد. بخش عمده ای از مردم ایران به شدت مذهبی هستند و چیزی را که منافات با مذهب دارند بر نمی تابند.

از طرف دیگر من وصله پینه هایی را که پیروان شریعتی انجام می دهند و می خواهند مثلا نسیبه را به جای فلورانس نایتینگل بنیانگذار پرستاری مدرن بدانند و ... نمی پسندم. این گونه وصله پینه ها وسط کار شکاف بر می دارد. مطمئن باشید مخالفان احقاق حقوق زنان هم بلدند مثال نقض بیاورند. کمتر از من و شما با هوش نیستند.
باید از اول رو راست بود و گفت فمینیزم نیاز دنیای مدرن است. با مذهب منافات ندارد. با روح مذهب که همان عدالت و اخلاقی زندگی کردن است همخوانی دارد. اما با توجه به نیاز های زندگی جدید با ابزار و سبک زندگی نوین این دکترین شکل گرفته است.
پدران ما در زمان خود ظالم نبودند. رفتار آنان با سبک زندگی شان همخوانی داشت. اما اعمال همان رفتار ها در زندگی جدید می تواند ظالمانه باشد

بیزاری واز ازدواج و زناشویی نیز از جمله سوء تفاهم های رایج در مورد فمینیزم است.
فمینیست های نسل نو ( بیست سی سال اخیر) به بخشی از نیاز های انسان-جه مرد و چه زن- که از طریق زناشویی برآورده می شود کاملا واقفند و بر آن تاکید دارند. انکار این نیاز ها فمینیزم نیست. چیزی است که در غرب به "ویکتورینیزم" معروف شده است و حدود صد سال است که منسوخ شده است. خوشبختانه فرهنگ سنتی ما نیز بر این نیازها توجه کامل دارد. از این جهت فمینیزم رو در روی سنت ایرانی-اسلامی قرار نمی گیرد.
(هر چند کاملا مغایر با سنت ویکتورینیزم است.)

منتهی فمینیست ها به قدرت انتخاب و تصمیم گیری زنها وقع بیشتری می دهند تا افراد سنتی. این نیز ریشه در تغییر سبک زندگی و نحوه درآمد دارد.
خوشبختانه این روزها حتی در خانواده های نسبتا سنتی شهری هم به حق انتخاب بیش از پیش اهمیت داده می شود. دیگر مانند قدیم خانواده ها برای اعمال نظر سخت گیری نمی کنند. اگر خانواده ای چنین کند خود خانواده های سنتی کارشان را تقبیح می کنند.
جامعه کاملا از این جهت آمادگی پذیرش فمینیزم را دارد. اما همان طوری که گفتید رسانه های زرد با ترویج سوء تفاهم دو به هم زنی می کنند. فمینیست ها باید با هوشیاری موضع خود را به گونه ای که برای عموم قابل درک و هضم باشد تبیین کنند.

نظر یکی از خوانندگان:"البته بنده اسلام شناس نیستم .و اما ممکن است فمنیزمی که شخص حضرتعالی تعریف میفرمایید تا حدودی با تفکر دینی وجوه مشترک داشته باشد اما بحث اینجاست که چه مقداری تعاریف شما با تعاریف نظریه پردازان مکتب منطبق است.با آرزوی توفیق. "

جواب مینجیق: من هم اسلام شناس نیستم اما وقتی روحانیون یا "خانم جلسه ای ها" در مجالس زنانه گوناگون سخنرانی می کنند جز این می گویند.
ای کاش مردان سنتی و نیمه-سنتی ما با آموزه هایی که در این گونه مجالس به بانوان داده می شود بیشتر آشنا می شدند. اگر این آموزه ها عملی شود مردها در خانواده بیشتر ضرر می بینند تا آموزه های فمینیستی.
البته سخنرانان در این جلسات چیزی گویند که صاحب مجلس را خوش آید بالاخره اوست که پاکت را تقدیم خواهد کرد.
ببینید فمینیزم دامنه بسیار گسترده ای دارد! در بین نظریه پردازان آن هم افراد مذهبی و غیر مذهبی هر دو هستند. فهم غالبی که بین فعالان جنبش زنان در ایران وجود دارد کمابیش همان است که من گفتم.
وبلاگ منجوق بین دوستان فمینیست خواننده های بسیار دارد. اگر توصیفی که من از فمینیزم دادم منطبق با برداشت آنان نبود مطمئن باشید اعتراض می کردند(به شدت هم اعتراض می کردند!)
اما چند پیام خصوصی از دوستان فمینیست داشتم و آنها هم همین تعبیر مرا تایید کرده بودند.
برای من زیاد مهم نیست در ذهن خانم دوبوار چه می گذشته. مهم این است در ذهن فعالان جنبش زنان در ایران چه می گذرد.
نکته در این است که این فعالان کارهای با ارزش بسیاری انجام می دهند. اما به جای قدر دانی از آنان جامعه بر آنان حمله می کند. یا در برابر حملات از ایشان دفاعی نمی نماید. علت هم بیشتر فوبیایی است که ملت نسبت به "فمینیزم" دارد که ریشه آن هم ریشه در سوء تفاهم ها ست.

همان همراه وبلاگ " در ضمن اگر از بحث های منبری که شنیدبد و به آن تعریض دارید بصورت مصداقی بفرمایید جالبه واسم چون از دوم سوم دبستان دیگه مارو محفل رنانه راه ندادن.)"
مینجیق:
لپ کلامشان این است که لازم نیست زن در خانه دست به سیاه و سفید بزند. بی اجازه شوهر نمی تواند از خانه خارج شود اما در مقابل شست و شوی ظرف و طبخ غذا و حتی شیر دادن به فرزند خود می تواند از همسر طلب دستمزد کند. در صدا وسیما هم بعضی وقت ها از این گونه بحث ها می شود.

به هر حال، نسخه ای که فمینیزم می پیچد هم با واقعیات زندگی شهری مدرن سازگارتر است و هم با زندگی روستایی و هم زندکی عشایری. (عشایر که خانه ای ندارند که برای خروج از آن اذن همسر مطالبه کنند!!) آن چه که در آن مجالس تبلیغ می شود بیشتر به درد همان خانواده هایی می خورد که آن قدر پول دارند که بتوانند آن گونه مجالس را ترتیب دهند و از مروجان این طرز فکر حمایت مالی کنند. بیش از این نمی خواهم نظرات آنان ا بازگو کنم. ماشاء الله چیزی که آنان کم ندارند تریبون برای ابراز نظر است. لازم نیست وبلاگ منجوق هم تبدیل به تریبون آنها شود

اصطلاحا گفته می شود فمینیزم در موج های مختلف داره. در موج اول که در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 رواج داشت, حق رای بانوان مهمترین مطالبه بود. در این برهه فمینیست ها زیادی مذهبی بودند.
در موج دوم که خانم دوبوار شاخص ترین چهره آن است, مطالبات دیگری مرسوم شد.
موج سوم خود موج دوم را مورد اتقاد قرار می داد. فمینیزم آمریکایی-انگلیسی مشخصاتی متفاوت از فمینیزم فرانسوی دارد.

منبع:
http://en.wikipedia.org/wiki/Feminism

در هر کدام از آن دوره ها و در چارچوب هر کدام از آن فرهنگ ها فمینیزم رنگ و بوی متفاوتی گرفته . فمینیزم ایرانی هم متناسب با فرهنگ و نیازهای جامعه ایرانی شکل گرفته و رشد می کند.

مشخصات فمینیزم ایرانی به آن چه که من گفتم شبیه تر است تا فمینیزم فرانسوی.

تجسم و تبلور متفاوت فمینیزم در فرهنگ ها ی مختلف و در کشور های مختلف پدیده شناخته شده ای است. این مسئله اختصاص به ایران ندارد در مورد آن هم جامعه شتاسان مقالات تخصصی نوشته اند. به عنوان مثال این مقاله به ویژگی های فمینیزم ایتالیایی می پردازد که با آن چه که در انگلیس و آمریکا هست تفاوت دارد:
http://www.allacademic.com/meta/p_mla_apa_research_citation/0/6/2/1/8/p62181_index.html

به خاطر همین ملاحظات است که من زیاد اهمیت نمی دهم که فلان فمینیست فرانسوی 50 سال پیش چه عقایدی داشته.
ما متناسب با نیاز ها و معذوریت های فرهنگی خویش باید فمینیزم خود را تعریف کنیم.

از برخی تندروی ها که بگذریم, فعالان جنبش زنان راه خود را دارند پیدا می کنند. ادعا هایشان از ده سال پیش به این سو بسیار پخته تر شده. اگر کمکشان نمی کنیم حداقل
از روی تعصبات ناشی از نادانی و پیش داوری ترمز حرکتشان هم نشویم.
عده ای از روی نادانی فمینیزم را به "تنبلی در شام پختن" تقلیل می دهند!! در صورتی که در مورد جنبه های مختلف فمینیزم مقالات تحقیقی بسیاری در دانشگاه های معتبر دنیا نوشته شده. اغلب دانشگاه ها (از جمله دانشگاه استنفورد) مرکز مطالعات زنان با گرایش فمینیستی دارند.

اشتراک و ارسال مطلب به:

فیس بوک

تویتر

گوگل